|
|
Turysta wędrujący
po Górach Sowich napotka wiele miejsc, które zachwycą go
swoim malowniczym położeniem, czy też wspaniałym krajobrazem.
Zadanie przygotowania tego terenu na potrzeby turystów wzięły na siebie
miejscowe Towarzystwa Sowiogórskie (Eulengebirgsvereine) tworzące Federację
Towarzystw Górskich przy Sowie (Verband der Gebirgsvereine an der Eule),
które prowadziły swoją działalność nieprzerwanie od 1882 do 1944 r.
Stowarzyszenia górskie sfinansowały również wystawienie kilku pomników
i tablic pamiątkowych, stanowiących formę podziękowania
najwybitniejn działaczom górskim.
Pierwszy pomnik wzniesiono walimskiemu fabrykantowi, Karlowi Wiesenowi.
Był on zasłużonym przewodniczącym Towarzystwa Sowiogórskiego z Walimia,
zaangażowanym w budowę pierwszej, drewnianej wieży na Wielkiej Sowie i
inicjatorem
budowy schroniska Eulenbaude" pod Wielką Sową, na rzecz którego
przekazał zakupiony
przez siebie grunt. Jego śmierć (19 IV 1897)
wywołała wielkie poruszenie wśród członków federacji, dlatego niemal natychmiast
miast podjęto decyzję o ufundowaniu mu kamiennego obelisku w pobliżu
wspomnianego schroniska. Został on wystawiony w 1898 r.
Przeszło 10 lat później (1909 r.) dzierżoniowskie Towarzystwo Sowiogórskie
odsłoniło
dwa kamienie pamiątkowe poświęcone swoim zmarłym wcześniej przewodniczącym:
Richardowi Tammowi i Kurtowi Winklerowi.
Pierwszy został odsłonięty 19 IX 1909 r. koto Kamionek, w miejscu nagłej
śmierci Tamma,
który dostał zawału serca podczas samotnej wędrówki górskiej.
Drugie święto miało miejsce 10 X 1909 r. na Wzgórzach Kiełczyńskich.
Upamiętnieni zostali również trzej działacze bielawskiego Towarzystwa
Sowiogórskiego.
Pierwszym był kamień pamiątkowy Karla Jaschke, współzałożyciela tego
stowarzyszenia,
autora pierwszych sowiogórskich publikacji turystycznych.
Odsłonięcie pomnika odbyło się 25 IX 1900 r., a sam kamień umieszczono
na
południowo-zachodnim stoku Parkowej Góry koło Bielawy.
Drugi kamień pamiątkowy ufundowano Paulowi Felsmannowi,
długoletniemu przewodniczącemu tego związku. Uroczystość miała miejsce
21 V 1921 r.,
na niewielkim wzgórzu koło Parkowej Góry. Niecały miesiąc później (18
VI 1921)
podobne święto odbyło się przy Niedźwiedziej Skale na stoku Wielkiej Sowy.
Odsłonięto tam odlaną z brązu tablicę pamiątkową poświęconą Hermannowi
Henklowi,
aktywnemu popularyzatorowi Gór Sowich, sekretarzowi bielawskiego towarzystwa.
Na koniec można jeszcze wspomnieć o tablicy pamiątkowej poświęconej długoletniemu
(od 1912 r. do 1944 r.) przewodniczącemu Federacji Towarzystw Górskich
przy Sowie,
lekarzowi Wilhelmowi Kordhanke. Umieszczono ją około 1932 r. na skałce
Strzyżna
na Wielkiej Sowie.
Tych kilka pomników i tablic pamiątkowych, zachowanych w niewielkim stopniu,
upamiętniało najbardziej oddanych miłośników Gór Sowich.
Powinniśmy o nich pamiętać, ponieważ stojąc na czele Towarzystw Sowiogórskich
doprowadzili przed drugą wojną światową do zagospodarowania turystycznego
obszarów górskich w stopniu, którego ślady i pozostałości do dzisiaj budzą
podziw i uznanie.
Tomasz Przerwa
Zapomniane pomniki górskie
Nieznane zakątki powiatu dzierżoniowskiego
i Ziemi Dzierżoniowskiej
Zeszyt historyczno-krajoznawczy Nr. 2
Dzierżoniów 2002 "Edytor" edytor@edytor-studio.pl
|
